چاقوی زنجان با وجود تنوع فراوان دارای ویژگی های منحصر به فردی است که به این صنعت هویت می بخشد :
1- ظرافت : ظرافت چاقوی زنجان در جایی دیده می شود که محور تیغه و لولای چاقو چنان با ظرافت جاسازی گردیده که تشخیص قطعات از هم مشکل می باشد .
2- تناسب : قسمت های مختلف چاقوی زنجان (تیغه - دسته - غلاف ) با نسبت های معقول و معینی نسبت به همدیگر در یک قواره جای گرقته و چشم هر هنر دوستی را به خود جلب می کند .
3- آبکاری : این مسأله فنی بسیار پیچیده است و مهمترین وجه امتیازرا داراست. به این معنی که مقدار آب تیغه های فولادی نسبت به آستر دسته (قبضه) و محور و تیغه که در یک نقطه به صورت لولایی با همدیگرمرتبط اند حائزکمال اهمیت است. زیرا با کوچکترین اختلاف درجه در آبکاری قطعات مذکور موجب فرسایش تدریجی شده و نهایتا اجزاء چاقو گسیخته خواهد گردید که استادکاران با ملاحظه آن و زدن سوهان، این فن پیچیده را حل نموده و به چاقوها دوام و قوام توصیف ناپذیری می بخشند.
4- قدرت برش :مسأله برش تیغه ها مستلزم دونوع هنر نمایی است. اول دادن آب مورد لزوم و متناسب با نحوه عمل و استفاده از چاقو است که اجمالا ذکر گردید و دوم مهارت دادن در تراشیدن و ساییدن مرتب و مکرر تیزی لازم را حفظ نموده و در مقابل پخ شدن لبه مقاومت زیادی خواهند نمود.